که اگر یکی ازاین مگس ها را له کنید کمی پودر دود مانندی از آن بر می خیزد. این مگس ها معمولا در مکانهای مرطوب با اکسیژن کم و یا محلهایی که مملو از آشغال مواد آلی و سبزیجات خشک و فاسد شده، فاضلابهای بیمارستان ها و مکان های صنعتی می توانند باشند. فاضلاب توالت ها و دستشویی ها که در خانه ها است نیز می تواند از منابع دیگر حضور این حشره باشد. مگس های فاضلاب ارتفاع پرواز کمی دارند و تنها برای چند دقیقه از محل زندگی خود (مثل چاه فاضلاب دستشویی یا توالت) دور شده و دوباره به جای قبلی باز می گردند.

حشره بالغ مگسی حقیقی به اندازه ای کوچک بین ۵/۱ تا ۵ میلی متر است و رنگ زرد، قهوه ای تا سیاه دارد. در روشنایی روز آنها اغلب در روی دیوارهایی در نزدیکی فاضلابها به استراحت می پردازند و در این وضعیت به شکل مثلثی بالها را روی بدن جمع می کنند و اغلب دیده شده که به لامپ های روشن حمله می کنند.

حشره ماده بیشتر اوقات تخم های خود را در موادی بر روی سطحی از لایه ژلاتینی که در فاضلاب ها و گنداب ها تشکیل می شود، می گذارد. این لایه ژلاتینی حتی بر روی گیاهان مرده ای که هنوز دارای رطوبت هستند و یا محل های دیگر تشکیل می شود و تمامی این مکانها محل مساعدی برای تخم ریزی حشره ماده است. آنها شاید در محلهای مرطوب و سایه دار خارجی نظیر زیر گلدان گیاهان، خزه ها، ناودان های پشت بام، مالچ های ضخیم و سیاه و یا بر روی زمینهای مرطوب نیز بتوانند زادو ولد نمایند. تخم گذاری در بهار و یا تابستان صورت می گیرد و تخم ها معمولا بعداز ۴۸ ساعت تفریخ می شود.

لاروها از مواد فاسدی که در فاضلابها تجمع یافته اند به مدت دو هفته تغذیه می کنند. در طبیعت، لارو مگس های فاضلاب از گیاهان و جانوران خشک استفاده می کنند و پس از طی دوران تغذیه دارای پوشش سختی می شوند که اصطلاحا شفیره (Pupa) نامیده می شوند. شفیره در محلهای مرطوب و نمناک یافت می شوند و مدتی به همین صورت باقی می مانند و سپس حشره بالغ پوسته شفیره را شکافته و از آن خارج می گردد. این حشره بالغ کمی پس از رهایی از پوسته شفیره خود به دنبال جفت می گردد تا با جفت گیری بتواند نسل جدیدی ایجاد کند. حشرات بالغ نیز به مدت یک تا دو هفته می توانند زندگی کنند. بیشتر این مگس ها برای ما انسان ها بی آزار هستند و نیش نمی زنند ولی در هر حال به دلیل مکانهایی که زندگی و تغذیه میکنند می توانند بوسیله موهای روی بدن و بالها باعث انتقال باکتریها و دیگر میکروارگانیسم هایی شوند که در محل زندگی انسانها زاد و ولد می نمایند و برای انسانها می توانند بسیار خطرناک و بیماریزا باشند.

این مگس از جنس Psychoda spp. و جزء خانواده Psychodidae است. در اینجا باید اشاره کنم که خانواده مذکور جزء پشه ها دسته بندی می شود و خانواده ای است که در آن پشه های خاکی نیز قرار دارند، اما در اصطلاح رایج به این حشره مگس فاضلاب اتلاق می شود.

● کنترل :

بهترین راه کنترل این آفت یافتن محل های زندگی و تولیدمثلی و محدود کردن آنها است. از تمیز نگه داشتن محل سینک ظرفشویی، دستشویی و توالت گرفته تا ریختن آب داغ در چاه فاضلاب دستشویی و توالت و یا تعمیر کردن لوله های فرسوده و یا لوله هایی که نشتی داشته یا شکسته اند، می تواند تعدادی از راههای کنترلی باشند. در ضمن سعی کنید همیشه محل زباله ها و آشغالها را در خانه و یا اطراف آن تمیز نگه دارید. کلا رعایت نکات بهداشتی و تمیز نگه داشتن و رسیدن به خانه می تواند از حمله جانوران مختلف به آن جلوگیری کند. سمومی نیز برای از بین بردن این حشره استفاده می شود ولی بدلیل آلودگی هایی که می تواند برای محیط خانه و نیز محیط زیست داشته باشد و با توجه به نکات بهداشتی بالا از بیان آنها خودداری می کنم.

منبع:بهداشت محیط ایران

مـوش فاضلاب

این موشها در بخشهای سطحی و پایین ساختمانها فاضلابها انبارهای مواد غذایی و کالا و کارخانجات صنعتی و غیره زندگی می کنند و به زباله ها و زندگی در بین آنها بسیار علاقه مند هستند.اندازه این موش گاهی به نیم متر می رسد و با مهیا شدن شرایط مناسب از نظر غذا ،آب و پناهگاه تاریک در طول سال ۸تا۹بار آبستن شده و به طور متوسط ۷ بچه می زاید. موش فاضلاب لانه خود را در شکاف های جوی آب فاضلابها و درزها و خلل و فرج دیوار در بخشهای پایینی می سازد.موش فاضلاب در فاضلابها که بشتر از هر نقطه دیگری امکان زندگی فراهم است وجود دارد و لانه خود را در محل شاخه های فرعی فاضلاب که خشک است بنا می کند این موش علاقه مند به ساخت لانه است و مشاهده شده که حفراتی را به عمق کمتر از ۱.۵ متر با چندین راه ورود و خروج ایجاد می کند که بیشتر در حاشیه خاکی کانالهای عبور آب است.جالب است بدانید که این موش بسیار مهاجم ، گوشتخوارو شناگر قابلی است.

اهمیت پزشکی و مبارزه با جوندگان

کنترل موشها از نظر بهداشتی و اقتصادی اهمیت ویژه ای دارد . موشها جهت ادامه زندگی و تکثیرنیازمند پناهگاه ، آب و غذا میباشند ( موشهای ماده در صورت مساعد بودن شرایط زیست در عرض ۱سال ۷-۵ بار تولید مثل می نمایند و هربار بین ۵ تا ۱۵ نوزاد بدنیا می آورند که این نوزادان در مدت ۳ ماه به بلوغ کامل میرسند و می توانند جفتگیری نموده و بچه بدنیا آورند ) بنابراین جهت کنترل موشها و کاهش زاد و ولد و جلوگیری از انتقال عوامل بیماریزا و خسارات ناشی ازتغذیه آنها با حذف نیاز های اصلی آنها میتوان در این راستا گام برداشت و از راههای مختلف مبارزه بهره گرفت.

الف– اقدامات محیطی

۱ – جلوگیری از ورود موشها به داخل اماکن شامل:

– مسدود نمودن سوراخهای کنار دیوار
– تعویض شیشه و دربهای شکسته
– نصب توری بر روی سوراخها و منافذ فاضلاب
– غیرقابل نفوذ نمودن درهای ورودی
– قراردادن زباله در کیسه های دربسته
– تعمیرکردن لوله های آب و جلوگیری از چکه کردن آنها

ب – اقدامات مکانیکی

نصب تله در محل عبور موشها
استفاده از تله های زنده گیر با کاربرد مواد غذائی جاذب موشها مانند خیار ، گردو
استفاده از تله های کشته گیر با کاربرد مواد غذائی جاذب موشها مانند خیار ، گردو
لاشه موشها را باید ضدعفونی نمود و آنها را در کیسه های در بسته قرارداد.

ج– مبارزه شیمیائی

-استفاده از طعمه های مسموم
-سمپاشی

اما این موارد هم به دلیل استفاده از مواد شیمیایی در محیط زندگی و هم هزینه بالای تکرار آن بهترین راه نیست. زیرا ذرات معلق سموم نیز تا روزها در محیط خانه ما معلق هستند و ما استشمام می کنیم که خود سرطان زاست و برای کودکان و افراد مبتلا به بیماری های تنفسی بسیار مضرتر است.

منبع:وبسایت ایران دی اچ

پمپ کف کش یا همان پمپ EPS از لحاظ ساختاری همانند پمپ های توربین عمودی می باشد. اساسا یک موتور الکتریکی، پمپ را به حرکت در می آورد و انرژی جنبشی سیال را افزایش می دهد.پمپ کف کش شامل یک پمپ گریز از مرکز به همراه شفت عمودی می باشد که فشار سیال خروجی به چرخش پروانه ها وابسته است. در پمپ کف کش از آب بندی مکانیکی استفاده می کنند که آب به داخل موتور نفوذ نکند. پوسته موتور و پمپ از آلیاژ آلومینیوم و پروانه و درپوش پمپ از چدن داکتیل وشفت از فولاد ضدزنگ ۳۰۳ و کلیه پیچهای از فولاد ضدزنگ می سازند که مقاومت آنرا در مقابل خوردگی چندین برابر افزایش میدهد.

اگر بیشتر از یک پروانه در پمپ استفاده شود بدان پمپ کف کش چند مرحله ای گویند که پره ها یا روی یک شفت قرار گرفته اند و یا به صورت مجزا می باشند.

کاربرد پمپ کف کش:

پمپ تک مرحله ای:

مناسب برای پمپاژ آب، مصارف خانگی، آبیاری های کوچک

زه کشی و پمپاژ

در صنایع همچون پمپاژ کردن دوغاب

تخلیه آب چاه و مخازن و کف استخرها

فواره ها و تخلیه آب در ساختمانهـا، آب های صنعتی، گلخانه ها، مزارع، باغات

پمپ چند مرحله ای:

به علتی که این نوع پمپ ها قابلیت کار در دبی ها و عمق ها مختلف را دارند عموما برای پمپاژ آب و نفت از چاه های عمیق استفاده می شود

مشخصات کلی الکترو پمپ کف کش شناور

قطر خروجی: ۳۲ تا ۱۰۰ میلیمتر

دبی: ۲ تا ۱۳۰ متر مکعب در ساعت

محدوده ارتفاع: ۵ تا ۷۰۰ متر

دمای سیال: تا ۵۰ درجه سانتیگراد

فشار: ۱۲بار

درجه حفاظت : IP68

نکات اجرایی پمپ کف کش و لجن کش

• قبل از راه اندازی پمپ کف کش، محل مشخص شده بر روی پمپ را از آب پر کنید.
• در هنگام راه اندازی پمپ کفکش و لجن کش از میزان ولتاژ برق اطمینان لازم را بدست آورید.
• پمپ کف کش تک مرحله ای برای چاه هایی تا قطر ۱۲ inمناسب است.
• دینام موتور در پمپ کف کش و لجن کش، توسط سیالی که پمپ می شود خنک می گردد.
• برای انتخاب صحیح نوع پمپ کف کش و لجن کش با نگاهی به نمودار هد و دبی پمپ می توان پمپ کف کش مناسب را بیابید

منبع:وبسایت پمپ ایران

افزایش بوی فاضلاب و تعفن در بخشی از محله‌های غرب و شمال‌غربی تهران مردم را کلافه کرده است. آنها می‌گویند شدت بوی فاضلاب در هوا به‌حدی است که در این هوای گرم نه می‌توانند کولرهایشان را روشن و نه پنجره‌ها را باز کنند. شیوع بیماری‌های پوستی و بعضا چشمی در میان آنها، که منشأ آن گزیده شدن توسط پشه‌های آلوده بوده، نشان می‌دهد روان شدن فاضلاب انسانی در این منطقه از تهران علاوه بر بوی بد، مشکلات جدی برای سلامت انسان‌ها ایجاد کرده است.

به گزارش شهروند، چند هفته است ساکنان تعدادی از محله‌های شمال غربی تهران از افزایش بوی فاضلاب شکایت می‌کنند و در تماس با رسانه‌های مختلف از آنها می‌خواهند تا درباره این مشکل بنویسند. بویی که در بخشی از محله‌های شمال غربی تهران پیچیده، بوی تعفن شدیدی است که به گفته مردم روزهای تعطیل و شب‌ها بیشتر می‌شود و شدت آن به اندازه‌ای است که حتی سرنشینان خودروهای سواری که از بزرگراه‌های همت و شیخ فضل‌الله می‌گذرند هم آن را استشمام می‌کنند. دردسرهای این بو هفته گذشته، «احمد مسجدجامعی»، عضو شورای اسلامی شهر تهران را هم به این منطقه کشاند و او پس از بازدیدی از انحراف لوله فاضلاب دو هتل بزرگ تهران، یعنی هتل‌های اوین و آزادی و ورود فاضلاب آنها به رودخانه ونک خبر داد و گفت: «این مسأله شرایطی را برای مردم ایجاد کرده که بسیار آزاردهنده است.»

مردمی که مسجد‌جامعی از آنها حرف می‌زند عمدتا ساکنان ناحیه ٢ شهرداری منطقه تهران و همچنین آن دسته از ساکنان شهرک غرب را شامل می‌شوند که خانه‌های آنها در نوار حاشیه‌ای شهرک غرب با بزرگراه شهید همت قرار گرفته است. نقطه اشتراک همه این خانه‎ها نزدیکی نسبی با مسیل و درواقع رودخانه‌ای است که پس از گذر از منطقه اوین و درکه به سمت ونک می‌رود و همه آنها در ساعات مختلف روز به‌ویژه شب‌ها بوی فاضلاب به مشامشان می‌رسد و در هوای خانه‌هایشان می‌پیچد. به همین دلیل هم هست که این روزها که بوی فاضلاب بلند شده همه می‌گویند هر چه هست از همین کانال و رودخانه است که آب آن در بالادست آلوده شده و با خود بوی تعفن می‌آورد. این بالادست کجاست؟

بو از کجا می‌آید؟

شمال شهرک نیایش و در میانه خیابان شهید سوری، کمی پایین‌تر از مجتمع‌های سه‌گانه آتی‌ساز، باغ شاتوتی هست که دور آن را فنس‌های فلزی سبز رنگ کشیده‌اند. وسط این باغ در یک کلبه کوچک سرایداری «سعید»، که یک مهاجر افغان است به تنهایی زندگی می‌کند و کارش نظارت بر روند تصفیه فاضلابی است که از بالادست می‌آید. وسط باغ، فاضلاب در دو حوضچه بزرگ بدبوی سیاه رنگ هم می‌خورد و در کناره‌های حوضخانه فاضلاب و لجن و فضولات انسانی ایستاده است. آن طرف کولر فایر تصفیه‌خانه، مرحله دیگری از تصفیه آب را انجام می‌دهد و پس از آن آب وارد حوضچه‌های کلرزنی می‌شود و پس از کلرزنی، آب تصفیه شده وارد مسیل رودخانه می‌شود. این فرآیند را «سعید» نشانمان می‌دهد و می‌گوید: «ما فاضلاب خام را وارد رودخانه نمی‌کنیم. مردم می‌آیند این‌جا داد و بیداد می‌کنند اما شما خودتان ببینید آب نهایی که از این تصفیه‌خانه وارد رودخانه می‌شود شفاف است.» اتاقک کلرزنی این تصفیه‌خانه پر از بشکه‌های کلر با تاریخ مصرف روز است و دستگاه‌های تصفیه آب کار می‌کنند. همان زمانی که سعید توضیح می‌دهد که فرآیند تصفیه فاضلاب در این باغ شاتوت قدیمی چطور انجام می‌شود، گشت کلانتری محلی هم می‌رسد. یکی از ماموران پلیس می‎گوید: «این مسأله بو همیشگی است. بحث امسال نیست، سالهاست این مشکل وجود دارد. شب‌ها هم بیشتر می‌شود. شب‎ها که گشت می‌زنیم دیده‌ام که این دستگاه را خاموش کرده‌اند.»
ساکنان خانه‌های پیرامون این تصفیه‌خانه هم می‌گویند شب‌ها و روزهای تعطیل این دستگاه‌ها را خاموش می‌کنند اما «سعید»، نگهبان این باغ و کارگر تصفیه‌خانه می‌گوید: «این حرف‌ها را باور نکنید. این دستگاه‌ها همیشه روشن است مگر این‌که نقص فنی پیدا کند و برای تعمیرات لازم باشد که آنها را خاموش کنند.»

تصفیه‌خانه‌ای که وسط این باغ شاتوت به صورت سرباز فعالیت می‌کند، قبل از انقلاب ١٣۵٧ برای تصفیه و دفع فاضلاب شهرک آتی‌ساز ساخته شد. آتی‌ساز یکی از شهرک‌هایی است که در زمان خود با استانداردهای دقیق شهرسازی و مهندسی با ٢٣ برج ١٢ تا ٢٨ طبقه و ٢٢٩٠ واحد مسکونی در سه فاز ساخته شد و یکی از بزرگترین مجتمع‌ها و شهرک‌های تهران است. فاضلاب این مجتمع بزرگ پس از ساخت و بهره‌برداری در همین باغ شاتوت تصفیه می‌شد و هنوز هم همین‌جا تصفیه می‌شود اما این تصفیه‌خانه نه چندان بزرگ نه فقط فاضلاب شهرک بزرگ آتی‌ساز که فاضلاب هتل‌های اوین و آزادی، مسجد حضرت الزهرا(س) و یک مجتمع مسکونی دیگر به نام مجتمع سامان را هم تصفیه می‌کند. اینها را «شاهماری»، مشاور حقوقی هتل آزادی به «شهروند»، می‌گوید. به گفته او بهره‌برداران از این تصفیه‌خانه برای اداره آن یک کمیته راهبردی تشکیل داده‌اند که متشکل از استفاده‌کنندگان فعلی آن مجموعه است و حتی یک مدیر اجرایی هم دارد. شاهماری گفت: «چند ‌سال پیش تمام تجهیزات آن را هم بازسازی کردیم. البته میزان استفاده هتل‌ها ٢۵‌درصد از ظرفیت این تصفیه‌خانه است و بقیه ظرفیت در اختیار سایر بهره‌برداران است و پیمانکار آن را اداره می‌کند و نباید مشکلی داشته باشد، مگر این‌که مشکلی پیدا کرده که ما مطلع نیستیم.»

این تصفیه‌خانه اما به تازگی مشکلاتی پیدا کرده است. از نقطه‌ای در باغ شاتوت، بوی بسیار تندی می‌آید. منشأ این بوی شدید و تهوع‌آور ضایعات، یکی از دستگاه‌های کولر فایر تصفیه‌‌خانه است که از یک‌سال پیش از کار افتاده، «سعید»، تنها کارگر تصفیه خانه به «شهروند»، می‌گوید: «این تصفیه‌خانه را آلمانی‌ها ساخته بودند. تجهیزاتش ایرانی نبود، چند‌سال قبل این کولر فایر به مجموعه اضافه شد اما کار نمی‌کند و خراب شده» داخل مخزن کولر فایر پر از فضولات و لجن بسیار متعفن و بدبوست و مگس‌ها و پشه‌ها روی این فضولات جشن و گردهمایی گسترده‎ای دارند. به نظر می‌رسد بخشی از بوی شدیدی که در منطقه می‌پیچد از همین نقطه است اما نکته دیگری هم هست و آن نقص فنی در پره‌های حوضچه‌های تصفیه‌خانه است. «سعید»، دراین‌باره به «شهروند»، می‌گوید: «کوبلین یکی از حوضچه‌ها شکسته است. هر حوضچه ۴ کوبلین دارد. یکی از کوبلین‌ها شکسته است و به همین دلیل آب خوب به هم نمی‌خورد و ضایعات می‌آید روی آب می‌ایستد و بوی تعفن در هوا پخش می‌شود و شاید هم اگر بو زیاد شده به همین دلیل بوده. آفتاب هم هست و گرما بوی بد را بیشتر می‌کند.»
آن‌طور که «سعید» می‌گوید، دو روز قبل پیمانکار آمده و برای تعمیرات جدید و رفع این مشکل اقدام کرده است.

جدا از این تصفیه‌خانه، پیگیری‌های «شهروند»، نشان می‌دهد منبع بوی بدی که در هفته‌های اخیر در بخشی از محله‌های اوین، شهرک غرب و سعادت‌آباد پیچیده ناشی از تصفیه‌خانه دیگری در تقاطع همت و شیخ فضل‌الله هم هست. این را «محسن پیرهادی»، عضو کمیسیون نظارت شورای شهر تهران به «شهروند»، می‌گوید: «بررسی‌هایی که ما انجام دادیم نشان می‌دهد این بوی بد ناشی از دو تصفیه‌خانه است یکی پایین برج‌های آتی‌ساز و بالای محله اسلام‌آباد و دیگری زیر پل شیخ فضل‌الله است که تصفیه فاضلاب شهرک غرب را انجام می‌دهد. هر دو تصفیه‌خانه، رو باز هستند و با افزایش گرمای هوا مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده‌اند. مسئولیت در این زمینه متوجه اداره آب و فاضلاب است و متاسفانه به‌رغم پیگیری‌های زیادی که انجام شده، هنوز کاری انجام نشده است و این شرایط هم زیبنده تهران نیست.»

بیماری‌های پوستی برای مردم بوی بد برای منطقه

تصفیه روباز فاضلاب در خیابان سوری در منطقه ٢ نه فقط باعث بوی بد که موجب رواج بیماری‌های پوستی در میان ساکنان این منطقه شده است. یکی از ساکنان این منطقه که زنی میانسال است، به«شهروند»، گفت: «بچه‌هایمان مریض شدند و ما دیگر نمی‌توانیم این‌جا زندگی کنیم. بوی فاضلاب خیلی شدید شده است. اغلب وقتی اعتراض می‌کنیم ٢٠ روز تا یک ماه این بوی بعد کم و قطع می‌شود و باز دوباره بوی تعفن بالا می‌گیرد. با این بوی وحشتناک حتی میهمان نمی‌توانیم دعوت کنیم. الان برای دخترم می‌خواهد، خواستگار بیاید اصلا خجالت می‌کشیم به آنها بگوییم که بیایند.» صورت یکی دیگر از ساکنان هم جای تورم‌های قرمز کوچکی است که به گفته او پزشکان گفته‌اند دلیلش گزش یک پشه آلوده است. خودش می‌گوید: «٧٠٠‌هزار تومان تا الان خرج درمان این تورمی شده که به چشمم هم سرایت کرده است.» جدای از این دستان بعضی از بچه‌ها، پر از برآمدگی‌های کوچک آبداری شبیه تاول است که برای آنها تشخیص مشابهی داده شده: «پشه گزیدگی یا گزش توسط یک حشره آلوده».

پیمانکاران آب و فاضلاب آمدند

در روزهای اخیر و با بالا گرفتن ماجرای بوی تعفن در این منطقه از تهران، اداره آب و فاضلاب واکنشی نشان نداده و تنها مدیر روابط عمومی آن دیروز در گفت‌وگویی با خبرآنلاین گفته بود فاضلاب منطقه وسیعی در این بخش از تهران مشکل دارد و آنها منتظرند مجوز حفاری برایشان صادر شود تا کار را شروع کنند.
برای مردمی که بوی تند فاضلاب این روزها آنها را کلافه کرده اما «علیرضا جعفری»، شهردار ناحیه ٢ منطقه ٢ خبرهای تازه‌ای دارد. او به «شهروند»، ‌می‌گوید: «موضوع بحث فاضلاب بخش بزرگی از شهر است و نمی‌توان تصفیه‌خانه را تعطیل کرد. همیشه هم این‌طور نیست که بوی فاضلاب شدید باشد. بعضی روزها ازجمله همین جمعه‌ای که گذشت شدت بو بسیار زیاد و آزاردهنده بود اما به‌هرحال این ماشین‌های تصفیه خانه هم مکانیکی هستند و خراب می‌شوند. تا زمانی که شبکه اگو به این‌جا نرسد کاری نمی‌توانیم بکنیم.»

به گفته جعفری، سیستم‌های جدید تصفیه فاضلاب در شهرها رو باز نیست و این سیستم‌ها قدیمی است و پیامدهایی هم دارد ازجمله همین بوی آزاردهنده‌ای که در منطقه می‌پیچد.جعفری یک خبر خوب هم داشت. خبر خوب این‌که از هفته گذشته پیمانکاران اداره فاضلاب در منطقه و زیر پل ولایت مستقر شده‌اند: «از ما جا خواستند و الان هم پیمانکاران آب و فاضلاب در منطقه مستقرند و کار آغاز شده است.»

آنطور که جعفری می‌گوید خود آنها اعلام کرده‌اند که تا ۶ ماه دیگر این منطقه ازجمله همین مجتمع‌ها و هتل‌ها به شبکه فاضلاب شهری متصل خواهند شد اما جعفری می‌گوید احتمالا بیش از ۶ ماه و شاید اتمام کار حدود یک سالی زمان ببرد.

منبع:شهر خبر

خارج کردن آب اضافی زیرزمینی، سطحی و رواناب از یک سازه و یا از یک منطقه توسط نیروی ثقل و یا پمپاژ به منظور جلوگیری کردن از مزاحمت این آب اضافی و یا جلوگیری از زیان ناشی از آن را به طور عام زهکشی می‎گویند [۱]. تعریف فائو از زهکشی، خارج ساختن آب و نمک‎های قابل حل از سطح و زیر سطح مزرعه به منظور تسهیل رشد گیاه است

زهکشی در گذشته‌های دور

زهکشی کشاورزی، بنا به عقیده سازمان خواربار و کشاورزی جهانی، نه هزار سال پیش در بین‌النهرین آغاز شد. در آن هنگام لوله به کار برده نمی‌شده بلکه به احتمال زیاد از سنگ و سنگ‌ریزه و شاخ و برگ گیاهان بهره‌گیری می‌شد. اولین لوله‌های زهکشی حدود چهار هزار سال قدمت دارند. در اروپا، اولین زهکشی زیرزمینی حدود دو هزار سال پیش نصب شده‌است.

در کتابی که در حدود سه هزار سال پیش در چین نگاشته شده، نقشه‌هایی از سیستم زهکشی مشاهده می‌شود. هرودت، در حدود ۲۴۰۰ سال قبل، اشاره‌هایی به کاربرد زهکشی در درّه نیل دارد.

زهکشی مدتی در جهان به فراموشی سپرده شد تا اینکه در ۱۵۴۴ در انگلستان دوباره زندگی جدیدی یافت. اولین تنبوشه ساز سفالی در ۱۸۴۰ در انگلستان به کار گرفته شد. در آمریکا زهکشی لوله‌ای در دو سده پیش آغاز شد.

زهکشی در گذشته‌های نزدیک

زهکشی زیرزمینی به شیوهٔ امروزی اولین بار در سال ۱۸۱۰ میلادی در انگلستان به کار گرفته شد و بتدریج به سایر نقاط اروپا رفت. با اختراع تنبوشه ساز سفالی (۱۸۴۰)، روند توسعه زهکشی در اروپا تسریع شد.

زهکشی در اوایل دهه ۱۹۶۰، با پیدایش لوله پلاستیکی با دیواره صاف و نازک، سپس با ابداع لوله‌های کنگره‌دار شتاب قابل ملاحظه‌ای یافت. در حوالی سال ۱۹۷۰ استفاده از ماشین‌های زهکشی آغاز شد و شتاب بیشتری به توسعه زهکشی زیرزمینی داد. کاربرد فرستنده و گیرنده‌های لیزری، دقت در کنترل نصب زهکش‌ها را افزایش داد.

زهکشی در ایران

احداث اولین شبکه‌های نوین آبیاری و زهکشی در دهه ۱۳۱۰ در جنوب کشور صورت گرفت و اولین زهکش روباز با استفاده از ماشین در حوالی سال ۱۳۳۵ در شاوور خوزستان ساخته شد. در سال‌های ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲ اولین شبکه زهکشی زیرزمینی با استفاده از لوله‌های سفالی در دانشکده کشاورزی دانشگاه جندی شاپور (شهید چمران) واقع در ملّاثانی (رامین) اهواز در وسعتی حدود ۵۰۰ هکتار با نیروی کارگری به اجرا در آمد. در همین سال‌ها بود که اولین ماشین زهکشی وارد کشور شد. اولین طرح بزرگ زهکشی به وسعت ۱۱۰۰۰ هکتار در هفت تپه به اجرا درآمد. سپس زهکشی اراضی شرکت کشت و صنعت کارون و همزمان با آن زهکشی اراضی آبخور سد وشمگیر در گرگان آغاز شد. دشت‌های مغان، دالکی در بوشهر، زابل، میان‌آب، بهبهان، طرح‌های هفت‌گانه توسعه نیشکر در خوزستان از جمله طرح‌های بزرگ دیگری هستند که اجرای آنها به اتمام رسیده است.

منبع: ویکی پدیا

افزایش جمعیت جهان و کاهش منابع آب آشامیدنی ، نگرانی هایی را در باره تامین آب آشامیدنی مورد نیاز کشورهای مختلف در سراسر جهان به وجود آورده است و کمبود آب که در نتیجه افزایش آلودگی های زیست محیطی شدت پیدا می کند ، سبب شده است تامین آب بهداشتی مورد نیاز مردم به یکی از مشکلات اساسی  جهان امروز تبدیل شود امراض ناشی از آلودگی منابع آب ، روزانه سبب کشته شدن هزاران و شاید ده ها هزار نفر از مردم جهان می شود . این در حالی است که امکان بازیافت آب دسترسی به یک منبع مناسب برای مصارف گوناگون را فراهم خواهد آورد . امروزه به کمک فناوری های نوین الکتریکی و مکانیکی ، به آسانی می توان آب آلوده را درکشاورزی و حتی مصارف خانگی استفاده کرد . استفاده از فیلترهای نانومتری ، تحول عظیمی را در بازیافت و استفاده مجدد از منابع آب ایجاد کرده است.

فیلترهای فیزیکی با منافذی درحد نانومتر می توانند باکتری ها، ویروس ها و حتی واحدهای کوچک پروتئینی را به صورت کامل و صد درصد غربال کنند؛ همچنین با استفاده از جداکننده های الکتریکی که به وسیله صفحات ابرخازن یون ها را جذب می کنند ، می توان نمک و مواد سنگین را نیز از آب جدا کرد.

نانوفیلترها

 با استفاده از فناوری های نوین تولید آب نانوفیلتر شده در مقیاس انبوه امکان پذیر خواهد شد . این روش می تواند بسیاری از موانع و مشکلات موجود در روش های قبلی را ازمیان بردارد . با استفاده از نانوفیلترها ، مواد معدنی مورد نیاز برای سلامت انسان در آب باقی می ماند ومواد سمی و مضر از آن حذف می شود . دانشمندان و محققان به روش ساده ای برای تولید فیلترها با استفاده از نانولوله های کربنی دست یافته اند که علاوه بر حذف موثر آلاینده ها در مقیاس نانو و میکرو از منابع آب می تواند هیدروکربن های سنگین را نیز از نفت خام جدا کند. استفاده از نانولوله های کربنی در ساخت فیلترها سبب سهولت در پاکسازی ، افزایش استحکام ، قابلیت استفاده مجدد و مقاومت آنها در برابر گرما می شود . این فیلترها از دقت بسیار زیادی برخوردارند و می توانند ویروس هایی به اندازه ۲۵ نانومتر را بخوبی عوامل بیماری زای بزرگتر مانند باکتری ای – کولای از آب حذف کنند . کاهش هزینه ها و همچنین کنترل مقدار آلاینده ها در آب تصفیه شده از دیگر مزایای کاربرد این روش به شمار می آید .

شیرین کننده هایی از جنس غشای نانومتری

محققان توانسته اند عشاهایی از نانولوله های کربی بسازند که به کمک آن جداسازی گاز و مایع با کمترین هزینه امکان پذیر خواهد شد . امروزه بیشتر غشاها از مواد پلیمری ساخته می شوند که در دمای بالا مشکلاتی را به وجود می آورند .در این نوع غشاها نمی توان توازن مناسبی را میان ورودی غشا و قابلیت انتخاب آن برقرار کرد. استفاده ازنانولوله های کربنی امکان انتخاب پذیری مناسب در ورودی های بالا را فراهم می کند .غشاهای جدید باحفره های کوچک تر و متراکم تر وهمچنین امکان عبور شدت جریان زیاد از هر حفره ،  از نظر گذردهی آب و هوا نسبت به غشاهای دیگر بسیار موثرتر هستند و کاربردهای فراوانی در تصفیه آب دارند .از روش جداسازی غشایی ، در شیرین سازی آب استفاده می شود . در این روش آب شور داغ را روی ورقه نازکی از غشای دارای حفرات ریز موسوم به نانو حفره می ریزند . این حفره ها آنقدر کوچک هستندکه فقط بخار می تواند از میان آنها عبور کند و آب ، مایع ، نمک هاو مواد معدنی دیگر در پشت غشا باقی می مانند. در طرف دیگر غشاء محفظه هایی از آب سرد قرار دارد که بخار با عبور از آن دوباره به مایع تبدیل می شود.

منبع:وبلاگ آب و فاضلاب

طبق اعلام سازمان هواشناسی جهانی تا سال ۲۰۲۵ میلادی ۶۶ درصد جمعیت جهان یعنی دو سوم مردم ساکن روی کره زمین با معضل یا بحران کمبود منابع آب مواجه خواهند بود.

“آب” مهم ترین ماده حیاتی است که به همراه اکسیژن برای زیست بشر بر پهنه زمین الزامی و حیاتی است و تصور زندگی بدون آب و هوا اساسا ممکن نیست.

پروفسور ” تیموتی راندهیر” از دانشگاه ماساچوست آمریکا در تحقیقی مساله آب را مهم ترین موضوع مناقشه های احتمالی جوامع بشری در سال ها و دهه های آینده دانسته و پیشنهاد داده برای جلوگیری از این مساله مدیریت حوزه آبخیز داری و جلوگیری از آلودگی آب به عنوان مهم ترین راهکارهای کاهش نزاع احتمالی بشر بر سر آب مورد توجه قرار گیرد.

طبق اعلام سازمان هواشناسی جهانی تا سال ۲۰۲۵ میلادی ۶۶ درصد جمعیت جهان یعنی دو سوم مردم ساکن روی کره زمین با معضل یا بحران کمبود منابع آب مواجه خواهند بود.

در تحقیق پروفسور راندهیر منطقه خاورمیانه به عنوان یکی از کم آب ترین مناطق دنیا مورد توجه قرار گرفته و بر این نکته تاکید شده که این منطقه بیشتر از دیگر نقاط دنیا مستعد نزاع و جنگ بر سر منابع آب است.

خاورمیانه با وجودی که ۵ درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده تنها صاحب یک درصد از منابع آب است و این مساله در کنار منابع مشترک آبی بین کشورهای این منطقه ، این منطقه از جهان را مستعد جنگ بر سر آب ساخته است.

برای مثال دو رود مهم دجله و فرات بین سه کشور ترکیه، عراق و سوریه و رود اردن بین فلسطین، لبنان ، اردن و اسراییل می تواند محل نزاع باشد. از سوی دیگر رود نیل که بر خلاف بسیاری از جنوب به شمال جاری است می تواند باعث درگیری بین سودان و مصر و اتیوپی شود.

در منطقه آسیای مرکزی نیز رود اورال که بین کشورهای قرقیزستان، قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان جاری است ، بالقوه به عنوان یک کانون جدی بحران مورد توجه است.

در منطقه جنوب آسیا نیز سد ” وورال” می تواند منشا تنش های آتی بین هند و پاکستان و سد ” فاراکا” منبع بالقوه ای برای تنش بین هند و بنگلادش باشد. از سوی دیگر رود ” ماهاکالی” نیز می تواند همانند یک بمب دستی بین نپال و هند عمل کند.

با این حال مناطقی از جهان نیز هستند که کمتر با مشکل کم آبی مواجه اند . برای مثال تنها رود آمازون وشعبات مختلف آن در آمریکای جنوبی، ۱۵ درصد از آب شیرین جهان را شامل می شود ولی در همین مناطق نیز تنش بر سر منابع آب با افزایش روند گرمایش زمین به هیچ وجه دور از انتظار نیست.

برای مثال رود کلرادو می تواند منشا تنش بین آمریکا و مکزیک باشد. در جنوب آمریکا نیز میزان سهم آبی از رود مشترک ” لا پلاتا” بین برزیل، آرژانتین، اروگوئه و پاراگوئه مطرح است.

در قاره آفریقا نیز وضعیت به مراتب بدتر است . این قاره علاوه بر مساله داشتن منابع آبی مشترک و کمبود آب ، با معضل دسترسی شهروندان به آب سالم نیز روبرو است. در جنوب آفریقا دو کشور بوتسوانا و نامیبیا تا کنون بارها بر سر مالکیت منابع آبی مشترک و مورد اختلاف جنگیده اند.

به طور کلی قاره آسیا به نسبت جمعیت خود کم آب ترین قاره جهان محسوب می شود. آسیا با وجودی که ۶۰ درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده تنها صاحب ۳۶ درصد از منابع آب جهان است و این در حالی است که همین درصد به طور مساوی در بین کشورهای آسیایی تقسیم نشده و منطقه خاورمیانه خشک ترین و کم آب ترین منطقه قاره آسیا محسوب می شود که تنها ۱ درصد از منابع آب شیرین دنیا را داراست.

منبع:عصر ایران